Về A Lưới vui cùng bà con nông dân trong chuỗi liên kết giá trị Quế Lâm

Trong lúc nông dân ở nhiều địa phương cả nước, đặc biệt là ở TP Huế lao đao vì dịch tả lợn châu Phi, thì ở xã A Lưới 2 – TP Huế, đàn lợn của các hộ nông dân trong chuỗi liên kết giá trị Quế Lâm không chỉ đảm bảo tuyệt đối an toàn trước dịch bệnh mà còn tăng trưởng và phát triển nhanh.

Nhà của Nguyễn Hải Teo ở thôn Pi Ây 2 xã A Lưới 2. Ngôi nhà không có gì đặc biệt so với các ngôi nhà khác của đồng bào Pa Kô quanh vùng. Nhưng chủ nhân của nó thì khá “nổi tiếng” bởi vừa làm giỏi vừa nói nhiều – nói hay. Một Hải Teo thay đổi nhanh chóng: từ anh lính vừa rời quân ngũ, nói năng ngập ngừng, vấp váp; từ bối rối chưa biết trồng cây gì, nuôi con gì để tạo dựng một cái nghề “kiếm cơm”, ít năm sau Nguyễn Hải Teo đã mặc com-lê, thắt nơ lịch lãm, bước lên các diễn đàn lớn của thành phố Huế, lưu loát và tự tin báo cáo thành tích nông dân điển hình sản xuất giỏi. Đạo diễn Nguyễn Tuấn Hiệp sau 5 năm trở lại Pi Ây đã ngạc nhiên thích thú khi trò chuyện với Hải Teo. Teo nói về nông nghiệp hữu cơ – kinh tế tuần hoàn như một “chuyên gia” trong lĩnh vực này, vừa gắn lý luận với thực tiễn vừa chứng minh hiệu quả ngay chính trên mảnh vườn và chuồng trại của mình.

5 năm trước, may mắn được chính quyền địa phương lựa chọn gửi đi đào tạo làm NNHC-KTTH tại Tập đoàn Quế Lâm, Hải Teo có cơ duyên được gặp Chủ tịch Tập đoàn Quế Lâm Nguyễn Hồng Lam. Biết ông từng là thầy giáo, là người lính Cụ Hồ trước khi là một doanh nhân thành đạt, lại được truyền cảm hứng từ các bài giảng của ông, Nguyễn Hải Teo muốn theo học ông Lam và muốn trở thành học trò xuất sắc của ông. Hải Teo cùng một số hộ gia đình được lựa chọn ở A Lưới đã về thành phố tham gia các lớp đào tạo làm NNHC-KTTH chuỗi giá trị Quế Lâm. Ở đây, Teo vừa được học lý thuyết, vừa được thực hành bằng “bắt tay chỉ việc” nên dễ dàng tiếp thu và trải nghiệm ngay tại các mô hình sản xuất, chăn nuôi của các hộ gia đình thành công trong chuỗi liên kết. Mang kiến thức và niềm tin – khát vọng đổi đời từ NNHCTH từ Quế Lâm trở về, Hải Teo mạnh dạn vay vốn, khởi nghiệp. Trên diện tích 1,7ha đất được cấp của gia đình, Teo đã dành 500 m2 để xây dựng chuồng trại chăn nuôi lợn hữu cơ sinh học theo mô hình liên kết chuỗi giá trị Quế Lâm. Diện tích đất còn lại, Teo trồng cây xanh, kết hợp giữa trồng trọt và chăn nuôi theo phương châm “không bỏ thứ gì”: phế phụ phẩm chăn nuôi làm phân bón cho trồng trọt, trồng trọt cung cấp trở lại các sản phẩm phục vụ chăn nuôi trong một vòng tuần hoàn khép kín. Ngoài các loại cây ăn quả như mít, bưởi da xanh, vú sữa tím… vườn của Teo trồng nhiều cây chuối, rau khoai lang, bầu bí, các loại cây thảo dược phục vụ chăn nuôi. Được sự hỗ trợ tận tình của các cán bộ kỹ thuật Tập đoàn Quế Lâm, Teo đã xây dựng chuồng trại đúng quy chuẩn, thoáng mát, đủ ánh sáng và ấm áp khi mùa đông. Từ vài con lợn thịt thả nuôi ban đầu, sau 5 năm, Teo đã có đàn lợn 61 con, trong đó có 11 lợn nái, sinh sản đều đặn. Từ chăn nuôi lợn, mỗi năm gia đình Teo thu từ 120-150 triệu đồng. Sử dụng đệm lót sinh học bằng cách lót trấu xuống nền chuồng, rải men vi sinh để xử lý chất thải của lợn, đệm lót sinh học thay thế nước tắm, chuồng trại và đàn lợn sạch sẽ, không mùi hôi. Thức ăn của lợn là các loại cây, lá thân thuộc như cây chuối, khoai lang được băm nhỏ, ủ men đúng tiêu chuẩn kỹ thuật, đảm bảo cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho đàn lợn. Hàng ngày, Teo cho ăn bổ sung rau lang tươi, các lá cây thảo dược và hun xông chuồng trại, xua đuổi côn trùng, ruồi muỗi bằng “viên nén thảo dược Ông Lam”. Hỏi Teo bí quyết nuôi lợn thành công, Teo nói: “Trước hết là mình phải tuân thủ đúng quy trình kỹ thuật chăn nuôi lợn hữu cơ an toàn sinh học của Tập đoàn Quế Lâm, đảm bảo tiêu chuẩn “5 không” (không thuốc kháng sinh, không chất tạo nạc, không chất tạo màu, không chất tăng trọng và không chất bảo quản). Ngoài ra, muốn con lợn khỏe mạnh thì mình còn phải biết thương nó như thương bản thân mình, chăm sóc vỗ về nó hàng ngày. Bác Lam dặn vậy và em nghe lời bác làm vậy đó”.

Teo còn cho biết: ngoài xuất bán lợn thịt, lợn giống, nguồn phân bón từ đệm lót sinh học trong chuồng trại đã giúp cho vườn cây ăn quả của Teo xanh tốt, giảm chi phí mua phân bón như trước đây. Từ một hộ nông dân nghèo ở vùng núi A Lưới, Teo đã ổn định cuộc sống gia đình và đang mở hướng làm giàu. Bà con đồng bào Pa Kô quanh vùng đã tìm đến học hỏi cách nuôi lợn và trồng cây của Teo. Teo trở thành thầy giáo, vừa truyền lại các kiến thức đã được học từ “bác Lam” và các chuyên gia của Tập đoàn Quế Lâm, vừa bắt tay chỉ việc cho bà con. Hiện, đã có 9 hộ nông dân ở xã A Lưới 2 được Teo hướng dẫn làm NNHCTH. Bà con thôn Pi Ây thì vui cái bụng vì từ ngày Hải Teo thành điển hình sản xuất giỏi của thành phố đã có thêm nhiều đoàn khách, đoàn quay phim từ dưới xuôi ngược lên bản, làm cho bản làng bớt hiu quạnh, rộn ràng hẳn lên. Bà con cũng muốn làm nông đổi đời dù biết không dễ dàng gì có được kết quả như Teo. Còn Hải Teo, ngoài làm “cán bộ” của bản làng thì còn tham gia sinh hoạt các hội, nhóm trong chuỗi liên kết miền Trung và với hàng trăm nông dân khắp cả nước để học hỏi, trao đổi kinh nghiệm làm NNHCTH. Teo còn có một người mà Teo coi như người thầy – người cha, luôn nghiêm khắc và tận tình chỉ dạy, động viên khuyến khích Teo làm nông nghiệp tử tế để làm giàu. “Đó là bác Nguyễn Hồng Lam, nhà khoa học của nhà nông, Chủ tịch Tập đoàn Quế Lâm”. Mỗi lần nói câu này, Teo luôn nở nụ cười trìu mến và biết ơn!

Khác với Hải Teo, nhà chị Trần Thị Huệ ở gần đường cái lớn của thôn Bình Sơn – trung tâm xã A Lưới 2. Nhưng, cũng như Hải Teo, nhà chị làm chuồng trại nuôi lợn ngay cạnh nhà ở. Nếu như cách chăn nuôi trước đây, không chỉ nhà chị mà nhà hàng xóm cũng sẽ nồng nặc mùi xú uế từ phân, nước thải tắm lợn. Nay, chuồng trại không mùi hôi, sạch sẽ, phảng phất mùi thơm thảo dược. Xung quanh chuồng trại chị trồng sả và các cây dược liệu như: hoàn ngọc, mật gấu, hương bài, ngải cứu để vừa xua đuổi ruồi muỗi, vừa làm thuốc cho đàn lợn. Chuồng trại được khử khuẩn an toàn, đàn lợn được cho ăn đầy đủ chất dinh dưỡng và thảo dược, có sức đề kháng cao, nên ngay trong mùa dịch tả lợn châu Phi, chị vẫn tự tin đón khách đến thăm mô hình và bà con nông dân đến học cách chăn nuôi lợn hữu cơ. Đàn lợn của chị sạch sẽ, da căng bóng, mượt lông; lợn nái khoẻ mạnh, không sồ sề, bầy lợn con mũm mĩm.

Chị Huệ cho biết, trước đây chị cũng chăn nuôi truyền thống, công sức đổ ra nhiều mà lời lãi không đáng kể, do chi phí nhiều cho thức ăn, thuốc phòng chữa bệnh, nước rửa chuồng trại. Nuôi ít mà rủi ro do dịch bệnh lại cao. Chưa kể nuôi thông thường gây ô nhiễm môi trường. Chị rất lo lắng mỗi khi nhìn thấy nhiều người “trồng rau 2 luống, nuôi lợn 2 chuồng”: luống sạch, chuồng sạch để nhà mình ăn, luống bẩn (nhiều hoá chất) để mau tăng trọng, mau có sản phẩm, bán tăng lãi. Đang loay hoay chưa biết làm sao để vừa có sản phẩm an toàn, vừa đảm bảo kinh tế gia đình thì chị “may mắn gặp bác Lam và Tập đoàn Quế Lâm”. Chị đã tích cực vượt đường núi xa xôi về Huế để học cách chăn nuôi, trồng trọt hữu cơ tuần hoàn. Một cách làm thức chăn nuôi vừa quen vừa lạ – vừa kế thừa những giá trị truyền thống trong kho tàng dược liệu dân gian của cha ông – vừa kết hợp tiến bộ khoa học công nghệ với “bảo bối” men vi sinh để phối trộn thức ăn, xử lý chất thải trong chuồng trại. Vốn nhanh trí, chị Huệ tiếp thu bài giảng nhanh chóng và áp dụng sáng tạo trong chuồng trại của mình. Lợn của chị cho ăn bổ sung dưỡng chất từ đạm tự nhiên có trong chế phẩm nhộng ruồi lính đen của Tập đoàn Quế Lâm, kết hợp với nhiều rau củ quả tươi và lá thảo dược nên thịt thơm ngon, nhiều dinh dưỡng.

Sau 7 năm, vừa học vừa thực hành ngay trên chuồng trại chỉ rộng chừng 200m2, chị Huệ đã thành công như mong đợi. Theo tính toán của chị, nuôi lợn hữu cơ lợi về kinh tế. Giá thành nuôi lợn hữu cơ bình quân tăng 20-30% so với nuôi thông thường, nhưng doanh thu lại tăng cao, từ 50-60%. Nhà chị có hiện có 8 lợn nái, mỗi năm xuất chuồng khoảng 100 con lợn thịt, thu lãi 200 triệu đồng.

Chăn nuôi an toàn sinh học, không phát sinh nước thải, mùi hôi, bảo vệ sức khỏe cho người nuôi và cộng đồng xung quanh, đó là một giá trị rất lớn. Từ giải pháp chăn nuôi này, gia đình chị Huệ đã có thu nhập ổn định, bền vững. Chị có điều kiện giúp con gái mở cửa hàng kinh doanh thực phẩm và đồ ăn sạch ở trung tâm xã. Gia đình chị cũng đã tự tin đầu tư trại nuôi lợn trên diện tích 1 ha đất, sắp tới sẽ thả nuôi trên một nửa diện tích đã hoàn thành chuồng trại đúng quy chuẩn.

Không chỉ làm để gia đình mình được ăn sạch, sống sạch mà chị Huệ còn tận tâm hướng dẫn bà con quanh vùng muốn chăn nuôi hữu cơ như mô hình của chị. Chị Huệ chia sẻ: “Cái giàu của mình không hẳn là giàu tiền bạc mà là giàu từ nhận thức được thay đổi, là cái tâm “vì người cũng là vì mình” mà luôn làm thật – nói thật”. Chị Trần Thị Huệ cũng đã được Tập đoàn Quế Lâm tin tưởng, mời về làm giảng viên các lớp đào tạo cho nông dân cả nước làm NNHC-KTTH chuỗi giá trị Quế Lâm.

Từ thực tiễn sinh động và hiệu quả, những nông dân ở xã miền núi A Lưới như chị Trần Thị Huệ, anh Nguyễn Hải Teo đã truyền cảm hứng, niềm tin cũng như những kinh nghiệm quý báu của mình để cùng nhiều nông dân khác trong chuỗi giá trị Quế Lâm lan toả NNHC-KTTH rộng khắp ra cộng đồng, góp phần tạo sinh kế cho nhiều người dân, bảo vệ môi trường và sức khỏe cộng đồng, vì tương lai xanh của đất nước.

                                                                                     Bài và ảnh: Trần Hiếu