Mô hình sản xuất vải trứng hữu cơ tại Hưng Yên: Bước tiến xanh trong nông nghiệp tuần hoàn

Xã Phan Sào Nam, huyện Phù Cừ, tỉnh Hưng Yên là vùng đất đặc hữu của giống vải trứng nổi tiếng đã và đang chứng kiến bước chuyển mình đáng kể với mô hình sản xuất hữu cơ theo quy trình Quế Lâm.

Bước chuyển mình sang hữu cơ, nâng cao giá trị bền vững

Vải trứng, một sản phẩm đặc hữu của huyện Phù Cừ, tỉnh Hưng Yên, đang trải qua một cuộc cách mạng trong canh tác khi Tập đoàn Quế Lâm đưa mô hình sản xuất hữu cơ vào ứng dụng. Sự chuyển đổi này không chỉ hứa hẹn nâng cao chất lượng và giá trị sản phẩm mà còn mở ra hướng đi bền vững cho nông nghiệp địa phương.

Với đặc điểm nổi bật là quả to “bằng và to hơn cả quả trứng”, vải trứng Phù Cừ đã trở thành niềm tự hào của người dân địa phương.

Nhận thấy tiềm năng và mong muốn nâng cao giá trị cho loại vải này, Tập đoàn Quế Lâm đã chọn xã Phan Sào Nam (nơi có điều kiện thổ nhưỡng lý tưởng cho cây vải trứng) để triển khai mô hình sản xuất hữu cơ.

Hiệu quả rõ rệt từ mô hình liên kết chuỗi giá trị

Năm 2024, Tập đoàn Quế Lâm phối hợp cùng Chi cục Trồng trọt và BVTV Hưng Yên đã tiến hành khảo sát vùng trồng vải trứng tại xã Phan Sào Nam để thí điểm xây dựng mô hình canh tác hữu cơ theo chuỗi giá trị Quế Lâm.

Quy mô giai đoạn đầu được triển khai trên 0,1ha. Mô hình được triển khai theo hợp đồng liên kết 3 năm (2024 – 2027). Trong năm đầu, Công ty Biotech Quế Lâm đầu tư 100% chi phí. Sang năm thứ hai và ba, khi diện tích mô hình mở rộng, công ty sẽ đầu tư 50%, người sản xuất góp 50%.

Tập đoàn cũng cam kết bao tiêu 100% sản lượng trong năm đầu, những năm sau sẽ thống nhất tỷ lệ với người trồng.

Kết quả bước đầu cho thấy những khác biệt tích cực: bộ lá cây vải trong mô hình dày, xanh, khỏe hơn rõ rệt; tỷ lệ đậu quả cao hơn từ 7–12%; kích thước quả đồng đều, tăng 5–7% so với đối chứng canh tác thông thường. Đặc biệt, sâu bệnh được kiểm soát tự nhiên, giảm thiểu chi phí thuốc bảo vệ thực vật, đồng thời bảo vệ môi trường sinh thái vườn cây.

Không chỉ vậy, mô hình vải trứng hữu cơ Quế Lâm tại xã Phan Sào Nam đã và đang góp phần lan tỏa nhận thức về nông nghiệp hữu cơ đến người dân trong và ngoài huyện Phù Cừ. Đây là ví dụ điển hình cho sự phối hợp giữa “ba nhà”: Nhà nước – Doanh nghiệp – Nông dân trong phát triển nông nghiệp tuần hoàn theo chuỗi giá trị và bền vững.

Nông dân hưởng lợi, thu nhập tăng cao

Trao đổi với chúng tôi, ông Thế Trường Thành, Trưởng ban Nông nghiệp hữu cơ phía Bắc của Tập đoàn Quế Lâm, cho biết mô hình vải hữu cơ của Quế Lâm tại xã Phan Sào Nam bước đầu đã mang lại những kết quả ấn tượng như: cây vải sử dụng phân hữu cơ cho ra quả to hơn, mọng hơn, màu sắc đẹp hơn và đặc biệt là ngọt hơn, độ đường cao hơn. Theo đánh giá, quả vải hữu cơ to hơn khoảng 5-8% và độ đồng đều cao hơn hẳn so với vải canh tác thông thường.

“Đáng chú ý, mô hình hữu cơ đã giảm thiểu đáng kể chi phí bảo vệ thực vật. Trong mô hình, tìm rất khó một quả vải bị bệnh thán thư… gia đình chỉ có phun mỗi một lần thuốc sinh học để phòng trừ sâu đục cuống quả,” ông Thành khẳng định.

Là một trong những người nông dân trực tiếp thụ hưởng lợi ích từ mô hình liên kết chuỗi giá trị Quế Lâm, bà Trần Thị Thắm, chủ vườn vải tại thôn Ba Đông, xã Phan Sào Nam cũng cho biết, sau khi dùng phân hữu cơ của Tập đoàn Phân Quế Lâm, chất lượng và sản phẩm của năm nay khác hẳn so với những năm trước.

Không chỉ cải thiện chất lượng, mô hình hữu cơ còn giúp nâng cao giá trị kinh tế cho người nông dân, theo bà Thắm, vườn vải của gia đình bà được thương lái đặt mua với giá cao hơn hẳn.

“Tập đoàn Quế Lâm cũng đã bao tiêu toàn bộ sản phẩm vải trứng của gia đình bà, giúp bà con an tâm về đầu ra. Đặc biệt, sản lượng không đủ để cung cấp cho các thương lái”, bà Thắm phấn khởi nói.

Nâng tầm giá trị nông sản Việt

Sự thành công của mô hình vải hữu cơ tại Phù Cừ, Hưng Yên không thể không kể đến sự phối hợp chặt chẽ giữa Tập đoàn Quế Lâm, bà con nông dân và chính quyền địa phương.

Chia sẻ với chúng tôi, ông Nguyễn Văn Tráng, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Hưng Yên, đánh giá cao mô hình này và cho biết, sản xuất nông nghiệp theo chuỗi là một trong những chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước và ngành nông nghiệp đang triển khai áp dụng rất hiệu quả. Đây là mô hình khá thành công, áp dụng các loại phân bón có nguồn gốc hữu cơ và sinh học vào sản xuất, mang cho vườn vải có sinh trưởng phát triển tốt, năng suất cao và bền vững.

Đồng thời, theo ông Tráng, Sở Nông nghiệp và Môi trường Hưng Yên đã và đang phối hợp chặt chẽ với Tập đoàn Quế Lâm, đặc biệt trong việc ban hành chính sách hỗ trợ người trồng cây ăn quả theo quy trình VietGAP áp dụng sản phẩm phân bón hữu cơ.

“Chúng tôi tiếp tục sẽ khuyến cáo với bà con nông dân, đặc biệt là những người trồng cây ăn quả, những người trồng các sản phẩm an toàn và sản phẩm sử dụng theo hướng hữu cơ hoặc sản xuất hữu cơ là tập trung sử dụng những bộ sản phẩm này không chỉ thời gian mà cây trồng đang cho ra hoa đậu quả mà sử dụng trong suốt chu kỳ sinh trưởng của cây. Mục tiêu là tạo ra sản phẩm chất lượng, an toàn vệ sinh thực phẩm, đáp ứng các thị trường khó tính như hệ thống siêu thị hoặc xuất khẩu”, ông Tráng nhấn mạnh.

Có thể khẳng định, mô hình sản xuất vải trứng hữu cơ theo chuỗi giá trị Quế Lâm tại Phù Cừ, Hưng Yên không chỉ là một câu chuyện thành công về nông nghiệp mà còn là minh chứng cho hướng đi bền vững, nâng cao giá trị nông sản Việt trên thị trường.